یکی از باورهای غلط و رایج بین مردم این است که چاقی در کودکان امری مفید است و نشان دهنده سلامت جسم و دریافت مناسب مواد غذایی است. از طرفی دیگر بعضی می پندارند موضوع چاقی کودکان با آغاز سن بلوغ یک باره حل می شود و لزومی به نگرانی در این زمینه وجود ندارد.

اما حقیقت این است که اضافه وزن و چاقی کودکان نشانه سلامتی نیست و نباید به هنگام بلوغ تغییر وزن و بهبود وضعیت چاقی در کودکان مشاهده شود، بلکه می تواند در آینده نزدیک و دور منجر به بسیاری از بیماری های جسمی و روحی در آنها شود.

سال های نخست زندگی در شکل گیری تغذیه سالم و الگوی فعالیت جسمی مناسب که هر دو خطر ابتلا به چاقی را کاهش می دهند، بسیار با اهمیت هستند.

2 عامل بسیار مهم در کاهش شیوع چاقی:

_ تغذیه انحصاری با شیر مادر در 6 ماه نخست زندگی

_ شروع غذاهای تکمیلی مناسب

تغذیه تکمیلی مناسب همراه با ادامه تغذیه با شیر مادر، از جمله عوامل خطر چاقی در دوران کودکی است.

تغذیه با شیر مادر در کنار اثرات مفید متعدد و غیر قابل جایگزینی که دارد، در کاهش خطر چاقی در کودکان نیز حائز اهمیت است. کودکانی که با شیر مادر تغذیه شده اند احتمال چاق شدن کمتری در مقایسه با شیر خشک دارند. ترکبیات خاص موجود در شیر مادر و عوامل هورمونی و شبه هورمونی موجود در آن، سبب بروز تغییرات فیزیولوژیک و متابولیسمی دائمی در نوزادان گشته که اثرات آن می تواند به طور دائمی پایدار بماند. شیر مادر به راحتی نیازهای تغذیه ای نوزان در 6 ماهه اول را تامین می کند. تغذیه انحصاری با شیر مادر و شروع غذای کمکی در پایان 6 ماهگی در کنار طول مدت مصرف شیر مادر از عوامل موثر در کنترل وزن کودکان است. باید توجه داشت که استفاده از شیر خشک در کنار شیر مادر دراین دوره سبب افزایش دریافت کالری به میزان 20درصد در کودک شده که می تواند سبب بروز چاقی در آینده شود.

پس از شیر مادر یکی از مهم ترین نکات در این دوران ذائقه سازی کودک است. در هنگام شروع غذاهای کمکی باید دقت داشت که شروع طعم های شیرین با احتیاط و میزان کم آغاز شود؛ چرا که کودک به طعم شیرین عادت کرده و زمینه ساز مصرف بیش از حد مواد غذایی دارای قندهای ساده در آینده کودک می شود.

دیگر فواید شیر مادر برای شیرخوار

_ بهترین غذا با هضم آسان

_ محافظت شیرخوار در برابر ابتلا به عفونت ها

_ رشد و نمو بهتر

_ بهبود سریع بیماری ها

_ افزایش هوش کودکان

_ کاهش بروز حساسیت

_ پیشگیری از برخی بیماری های مزمن مانند بروز چاقی و دیابت در بزرگسالی

«سیده فروغ سجادی» کارشناس ارشد تغذیه و رژیم درمانی، کارشناس گروه بهبود تغذیه جامعه دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز